3. Islami është ndërtuar mbi pesë shtylla

Shpjegimi i hadithit:

“Islami është ndërtuar mbi pesë (shtylla)” – kjo tregon qartë për rëndësinë madhore që e kanë këto pesë shtylla dhe se Islami është i ndërtuar mbi to. Ky është një shëmbëllim abstrakt i Islamit me një ndërtesë reale konkrete. Domethënë, sikurse ndërtesa reale që nuk mund të ngrihet pa shtyllat e saj, gjithashtu Islami nuk ngrihet pa këto pesë.

Kufizimi i numrit në “pesë” është për faktin se këto janë baza për adhurimet e tjera, ndërsa adhurimet e tjera janë pasuese të këtyre pesëve.

Shtylla e parë nga këto pesë shtylla, me të cilat është ndërtuar Islami, janë: Dy Dëshmitë.

Dy Dëshmitë janë themeli i themeleve, kurse shtyllat e tjera janë pasuese të tij. Kjo nënkupton se këto katër shtylla, gjithashtu edhe adhurimet e tjera, nuk bëjnë dobi nëse nuk ndërtohen mbi Dy Dëshmitë.

Dy dëshmitë janë në lidhje të domosdoshme me njëra-tjetrën; d.m.th. bashkë me dëshminë “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” është e domosdoshme dëshmia “Muhammedun RasulUll-llâh”.

Dëshmia “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” nënkupton dhe kërkon që të mos adhurohet askush krahas All-llahut, kurse dëshmia “Muhammedun RasulUll-llâh” nënkupton që ibadeti (adhurimi) të jetë në pajtim me udhëzimet që i ka dhënë i Dërguari i All-llahut (ﷺ).

Këto dy baza janë kusht i domosdoshëm për tu pranuar cilado vepër që e vepron njeriu. Pra, duhet patjetër që adhurimi të përkushtohet pastër për All-llahun Një dhe duhet patjetër të ndiqet pastër vetëm shembulli i të Dërguarit (ﷺ).

[Shtylla e dytë: Namazi]

Pas dëshmive, shtylla më e rëndësishme prej pesë shtyllave është falja e namazit. I Dërguari i All-llahut (ﷺ) e ka quajtur namazin “Shtylla e Islamit”, siç qëndron në hadithin ku i Dërguari (ﷺ) e këshillon Muadh ibën Xhebelin – hadithi i njëzetenëntë prej këtyre Dyzet Haditheve. Gjithashtu, i Dërguari (ﷺ) ka njoftuar se namazi është gjëja e fundit që humb nga feja dhe është vepra e parë për të cilën njeriu do të japë llogari Ditën e Ringjalljes.^[1]

Ka treguar, gjithashtu, se kriteri për dallimin e muslimanit nga qafiri është namazi.^[2]

Kryerja e namazit ka dy mënyra:

– Mënyra e detyrueshme – e cila është kryerja e minimumit të lëvizjeve të obligueshme në namaz, sa për të hequr përgjegjësinë.

– Mënyra e pëlqyeshme – e cila është: plotësimi dhe përsosja e namazit, duke kryer edhe gjithçka që është e pëlqyeshme në namaz.

[Shtylla e tretë: Zeqati]

Në Librin e All-llahut dhe në Sunetin e të Dërguarit të Tij (ﷺ), zeqati është shoqëruesi i namazit, siç ka thënë All-llahu (azze ue xhel-le):

“فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ”

“Por, nëse pendohen, falin namazin dhe japin zeqatin, atëherë i lini të qetë!” [Et-Teube, 5]

“فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ”

“Megjithatë, nëse ata pendohen, falin namazin dhe japin zeqatin, atëherë janë vëllezërit tuaj në fe.” [Et-Teubeh, 11]

Dhe ka thënë:

“وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَيُقِيمُوا الصَّلَاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ ۚ وَذَٰلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ“

“Dhe nuk qenë urdhëruar (për tjetër qëllim) përveç se ta adhuronin All-llahun me përkushtim të sinqertë, hunefâ (larg çdo shirku dhe besimi të kotë), si dhe të falnin namazin e të jepnin zeqatin. Kjo është feja e drejtë.” [El-Bejjineh, 5]

Zeqati është një ibadet që lidhet me pasurinë dhe dobia e tij kalon tek të tjerët. All-llahu e ka bërë zeqatin të detyrueshëm për pasuritë e të pasurve, në atë mënyrë që i sjell dobi të varfrit dhe nuk e dëmton të pasurin, sepse zeqati është diçka e paktë që nxirret nga pasuri e shumtë.

[Shtylla e katërt: Agjërimi i Ramazanit]

Agjërimi i Ramazanit është një ibadet trupor dhe është diçka sekrete midis robit dhe Zotit të tij, të cilën nuk mund ta vëzhgojë askush, përveç All-llahut të Lartësuar. Kështu është për arsye se dikush mund të mos jetë duke agjëruar gjatë muajit Ramazan, ndërsa njerëzit të mendojnë se është duke agjëruar. Ose mund të jetë duke agjëruar vullnetarisht (jashtë Ramazanit), ndërsa njerëzit të mendojnë se nuk është duke agjëruar.

Prandaj është thënë në një hadith autentik, se për çdo vepër të mirë njeriu shpërblehet me dhjetëfish deri në shtatëqindfish, por All-llahu (azze ue xhel-le) ka thënë:

«إلا الصوم فإنه لي، وأنا أجزي به»

“Përveç agjërimit, sepse ai më përket Mua dhe Unë shpërbëj për të!”

– d.m.th. Unë shpërblej për të pa llogari. Edhe pse, në fakt, të gjitha ibadetet i përkasin All-llahut, siç ka thënë All-llahu i Madhëruar:

“قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (162) لَا شَرِيكَ لَهُ ۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ (163)”

“Thuaj: “Në të vërtetë, namazi im, kurbani im, jeta ime dhe vdekja ime, i përkasin vetëm All-llahut, Zotit të botëve. Ai nuk ka asnjë ortak. Kështu jam urdhëruar dhe unë jam i pari që i nënshtrohem Atij”.” [El-En’âm, 162-163]

Pra, edhe pse të gjithë ibadetet janë për Zotin, Ai e ka theksuar veçmas agjërimin në këtë hadith me fjalët: “…sepse ai më përket Mua…” për shkak të fshehtësisë që e ka ky lloj adhurimi dhe për shkak se askush nuk mund ta vëzhgojë përveç All-llahut.

[Shtylla e pestë: Haxhi]

Haxhi në Shtëpinë e Shenjtë të All-llahut është një ibadet që lidhet me pasurinë dhe me trupin. All-llahu e ka bërë të detyrueshëm një herë gjatë jetës së njeriut.

Profeti (ﷺ) e ka sqaruar vlerën e madhe të haxhit në hadithin:

«مَن حجَّ هذا البيتَ فلَم يرفث ولم يفسق رجع كيوم ولدته أمُّه»

“Ai që e ka kryer haxhin në këtë Shtëpi, nëse (gjatë haxhit) nuk ka bërë marrëdhënie me gruan dhe nuk ka bërë gjynahe, ai kthehet (në gjendjen) sikur ditën kur e ka lindur nëna”^[3]

Dhe në hadithin tjetër, gjithashtu:

«العمرة إلى العمرة كفَّارة لِما بينهما، والحجُّ المبرور ليس له جزاء إلاَّ الجنَّة»

“Pasimi i umres me umre i shlyen ato (gjynahe) që janë mes tyre, kurse për haxhin mebrûr (të kryer mirë, pa kundërvajtje) nuk ka shpërblim tjetër përveç Xhenetit!”^[4]

_____________________________

Burimi: “Fet’hul-Kawijjil-Metîn…” f. 31 – me disa shkurtime
Autor: Abdul-Muhsin el-Abbâd
Përktheu: Blerand Grubi

Fusnotat:

[1] Shiko: “es-Silsile es-Sahiha” e Shejh Albanit, nr. 1739, 1358 dhe 1748.
[2] Përcjellë nga Muslimi, 134.
[3] Përcjellë nga Buhariu 1820 dhe Muslimi 1350.
[4] Përcjellë nga Muslimi, 1349.