esSunneh

Kjo dituri është fe…

Njohuri bazë

Njohuri të shkurtra bazike rreth Fesë Islame

1. Islami është feja e natyrshmërisë, me të cilën All-llahu i ka krijuar në origjinë njerëzit dhe është thirrja e profetëve dhe të dërguarve në të kaluarën. Të gjithë profetët i ftonin popujt e tyre drejt kësaj feje që të bëhen muslimanë, siç ka thënë All-llahu i Lartësuar në Librin e Tij të Madhërishëm, në lidhje me Ibrahimin (alejhis-selam), ‘babanë e profetëve’ dhe ‘mikun e ngushtë të të Gjithëmëshirshmit’:

وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفْسَهُ ۚ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ۖ وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (130) إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ ۖ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (131) وَوَصَّىٰ بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ لَكُمُ الدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ (132)

“130. Fesë së Ibrahimit i shmanget vetëm ai që e nënçmon vetveten. Ne e zgjodhëm atë në këtë botë, kurse në botën tjetër ai do të jetë ndër të mirët (në gradat më të larta).
131. Kur Zoti i tij i tha: “Eslim
(përulu)!” – ai u përgjigj: “Iu përula Zotit të gjithësisë!”
132. Ibrahimi ua dha këtë porosi fëmijëve të tij; po ashtu edhe Jakubi: “O bijtë e mi! Pa dyshim, All-llahu ka zgjedhur për ju fenë e vërtetë, prandaj mos vdisni ndryshe veçse duke qenë muslimanë
(të nënshtruar ndaj Atij)!”

2. All-llahu i Madhëruar e dërgoi profetin e Tij Muhamed (ﷺ) me këtë fe madhështore, në një moment kur Ithtarët e Librave, jehudët dhe të krishterët, ishin zhytur në injorancë dhe humbje, pasi që e kishin ndryshuar dhe deformuar Teuratin dhe Ungjillin dhe kishin rënë në lojërat e ëndjeve. Që të dyja grupet, jehudët dhe të krishterët, u rreshtuan në një linjë me idhujtarët e fisit Kurajsh në sulmin kundër Muhamedit (ﷺ) dhe thirrjes së tij. Sidomos jehudët, edhe pse e njihnin atë në mënyrë të plotë nga librat e tyre dhe e dinin se ishin urdhëruar ta ndiqnin dhe të besonin në thirrjen e tij, siç ka thënë All-llahu i Lartësuar:

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ ۖ وَإِنَّ فَرِيقًا مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ
“Ata që u kemi dhënë Librin, e njohin atë (Profetin Muhamed ﷺ), ashtu siç i njohin bijtë e tyre, por disa prej tyre e fshehin të vërtetën, duke e ditur mirë.”

3. Kur Profeti ynë Muhamed (ﷺ) u vendos në Medine, dërgoi mesazhe mbretërve të asaj kohe në të gjithë botën, për t’i ftuar ata në fenë e All-llahut, që t’i nxjerrë nga errësirat në dritë.

Rib’i ibën Amir (radijAll-llahu anhu) ka dhënë një sqarim konciz, kur e ka pyetur udhëheqësi i persëve Rostam: “Çfarë jeni ju?”, dhe ai është përgjigjur:

“Ne jemi një popull i deleguar nga All-llahu, për t’i nxjerrë ata njerëz që do Ai, nga robëria (adhurimi) i robërve tek robëria e Zotit të robërve, nga ngushtësia e dynjasë tek gjerësia e dynjasë dhe ahiretit dhe nga padrejtësia e feve tek drejtësia e Islamit!

4. Kjo fe, e cila është vula e shpalljes, ka ardhur për t’i vënë gjërat në vendin e duhur dhe për t’i orientuar dhe udhëzuar njerëzit në mënyrën më të saktë, drejt besimit në Njëshmërinë e All-llahut, drejt imanit në profetët dhe të dërguarit e Tij dhe drejt thirrjes për tek ajo që kanë thirrur ata: Teuhidit të All-llahut dhe nënshtrimit të fytyrës ndaj Tij.

Ndërsa jehudët dhe nesarat (a.q. të krishterët) bien në dy ekstreme të kundërta:

Jehudët njihen për shpërfillje të të drejtave të profetëve; ata i kanë vrarë disa prej tyre e për disa kanë shpifur gjëra që nuk i kanë hije njerëzve të thjeshtë, e lëre më krijesave më të mira të All-llahut, profetëve të mbrojtur nga gjynahet.

Nesarat, në ekstremin tjetër, e kanë tepruar në madhërimin e Isait dhe kanë pretenduar se All-llahu është “njëri prej treve”.

Kurse Islami, ka ardhur për ta bërë të Vërtetën ngadhënjyese dhe për ta zhdukur të pavërtetën, duke qenë mesatar dhe i drejtë, pa neglizhencë dhe pa teprim. Siç ka thënë i Lartësuari:

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا
“Kështu, Ne ju kemi bërë një bashkësi mesatare (të drejtë), që të bëheni dëshmitarë përmbi njerëzit dhe që i Dërguari të jetë dëshmitar përmbi ju.”

Gjithashtu, All-llahu i Lartësuar, duke i ndaluar dhe paralajmëruar Ithtarët e Librave nga ekstremizmi (teprimi) dhe duke e paralajmëruar këtë Umet që të mos ecë rrugës së atyre të parëve, ka thënë:

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَلا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلا الحق
“O ithtarët e Librit! Mos e kaloni kufirin në besimin tuaj dhe për All-llahun thoni vetëm të vërtetën!”

Buhariu, te libri i tij “Sahih”, ka transmetuar një hadith nga Umeri (radijAll-llahu anhu), në të cilin Profeti (ﷺ) ka thënë:

«لا تطروني كما أطرت النصارى ابن مريم، إنما أنا عبد فقولوا: عبد الله ورسوله»
“Mos e teproni me mua, si e tepruan nesarat (të krishterët) me birin e Merjemes! Unë jam thjesht një rob, prandaj thoni për mua: robi i All-llahu dhe i dërguari i Tij!”

Po ashtu, në një transmetim autentik nga Ibën Abbasi (radijAll-llahu anhumâ), Profeti (ﷺ) ka thënë:

«إياكم والغلو في الدين فإنما أهلك من كان قبلكم الغلو في الدين»
“Ruajuni shumë nga teprimi në fe! Sepse ajo që i shkatërroi ata që ishin para jush në të vërtetë ishte teprimi në fe.”

5. Vlerat e bukura të Fesë Islame janë tepër të shumta dhe nuk mund të llogariten. E si të mos jenë ashtu kur ajo është Feja e All-llahut; Feja e Atij që di çdo gjë, që ka urtësi absolute dhe argument të pakontestueshëm. Feja e Atij që është i Urti i Gjithëdijshëm për gjithçka që cakton dhe krijon dhe i Urti i Gjithëdijshëm për gjithçka që e ligjëson për robërit e Vet.

Kështu që, s’ka mbetur asnjë e mirë, pa na ftuar i Dërguari ynë (ﷺ) drejt saj dhe pa e udhëzuar Umetin e tij drejt saj dhe nuk ka mbetur asnjë e keqe, pa i paralajmëruar kundër saj.

Është përcjellë te Sahihu i Muslimit, nga Abdull-llah ibën Amër ibën ‘As (radijAll-llâhu anhumâ), se Profeti (ﷺ) ka thënë:

«ما بعث الله من نبي إلا كان حقا عليه أن يدل أمته على خير ما يعلمه لهم وينذرهم شر ما يعلمه لهم»
“Çdo profet, që All-llahu e ka dërguar, e ka pasur obligim që ta udhëzojë umetin e tij drejt asaj që e dinte që është më e mira për ta dhe t’i paralajmërojë kundër asaj që e dinte që është më e keqja për ta!”

Në Musnedin i imam Ahmedit është përcjellë një transmetim me zinxhir të saktë nga Ebu Hurajra (radijAll-llahu anhu) se Profeti (ﷺ) ka thënë:

«إنما بعثت لأتمم صالح الأخلاق»
“Unë jam dërguar në të vërtetë për t’i plotësuar moralet e bukura!”

6. Kurse ajo që po e vërejmë sot, se si jobesimtarët, idhujtarët, ithtarët e Librave, jehudë dhe të krishterë, po hyjnë grupe-grupe në Islam, është veç argument për dështimin e këtyre religjioneve dhe filozofirave tjera në gjetjen e qetësisë, rehatisë dhe lumturisë për njerëzit.

Ajo që është obligim për muslimanët, sidomos për thirrësit, është që të aktivizohen në thirrjen e këtyre umeteve të pranojnë fenë e All-llahut. Dhe të mos harrojmë, para kryerjes së këtij obligimi, që ta zbatojmë Islamin në vetët tona dhe të jemi shembull në dituri dhe sjellje, sepse njerëzimi ka nevojë për dikë që i nxjerrë nga errësirat në dritë, me lejen e All-llahut;

وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ
“E kush flet më bukur se ai që i fton njerëzit drejt All-llahut, bën vepra të mira dhe thotë: “Unë, me të vërtetë jam musliman.”

I lutem All-llahut të Lartësuar që të na bëjë thirrës drejt çdo mirësie, të na dhurojë kuptim të mprehtë të Fesë sonë dhe të na dhurojë sukses në thirrjen drejt Tij me dituri të qartë! Vërtet kjo është në Dorën e Tij dhe Ai është i Fuqishëm për ta realizuar!

Nderimet dhe shpëtimi i All-llahut qofshin me Muhamedin, si dhe me familjen dhe shokët e tij.

Autor: Abdul-Aziz ibën Bâz
Përktheu: Blerand Grubi
Burimi

Islami ka dy kuptime:

1. Islami me kuptimin e përgjithshëm – i cili do të thotë: dorëzim dhe nënshtrim ndaj All-llahut në ligjet që i ka shpallur. Dhe kjo ndryshon varësisht prej sheriatit (legjislacionit) që ka zbritur; për shembull: ndjekësit e Isait (Jezusit), në kohën kur sheriati i tij ishte në fuqi, quhen muslimanë;

قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
“Havarijunët (shokët e ngushtë të Isait) thanë: “Ne jemi ndihmuesit e (fesë së) All-llahut. Ne e besojmë All-llahun e ti dëshmo se ne jemi muslimanë (d.m.th. dëshmo o Isa se ne i jemi nënshtruar Atij).”

Edhe Musai (ﷺ) i ka thënë ndjekësve të tij:

إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ (84)
“Nëse besoni All-llahun, mbështetuni tek Ai, nëse jeni muslimanë (të nënshtruar ndaj Tij me bindje)!”

Kështu ka thënë edhe Ibrahimi, kështu ka thënë edhe Jakubi:

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ
“Ibrahimi ua dha këtë porosi fëmijëve të tij; po ashtu edhe Jakubi: “O bijtë e mi! Pa dyshim, All-llahu ka zgjedhur për ju fenë e vërtetë, prandaj mos vdisni ndryshe veçse duke qenë muslimanë (të nënshtruar ndaj Atij)!”

Kështu ka thënë edhe mbretëresha e Sebe’it:

رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي وَأَسْلَمْتُ مَعَ سُلَيْمَانَ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (44)
“O Zoti im, me të vërtetë unë e paskam dëmtuar veten dhe tani, bashkë me Sulejmanin e pranoj Islamin – i dorëzohem All-llahut – Zotit të botëve!”

Kurse pas dërgesës së të Dërguarit Muhamed (ﷺ), Islami fiton një kuptim të veçantë, e ai është: “Sheriati i të Dërguarit Muhamed” dhe askujt tjetër. All-llahu i Lartësuar nuk është i kënaqur me asnjë fe tjetër. Ai ka thënë:

وَمَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ
“Kush kërkon tjetër fe përveç Islamit, nuk do t’i pranohet”

Ka disa njerëz të dobët sot, të cilët mundohen t’i afrohen të krishterëve duke e quajtur fenë e tyre “fe qiellore”, dhe gjithashtu jehudëve, duke quajtur fenë e tyre “fe qiellore”. Ne themi: Po, (në bazë) ato janë fe qiellore, mirëpo në to ka ndryshime, deformime dhe shtrembërime. Kjo, nga njëri aspekt. Kurse nga aspekti tjetër, (edhe sikur të ishin ruajtur nga shtrembërimi) këto fe qiellore i ka shfuqizuar Ai që i ka ligjësuar, e Ai është All-llahu (azze ue xhel-le). Me çfarë i ka shfuqizuar? Me Mesazhin e Muhamedit (ﷺ). Kështu që, Feja Qiellore e vetme e pranuar tek All-llahu është Islami.

Autor: Ibën Uthejmin
Përktheu: Blerand Grubi
Burimi

Obligimi i parë i njerëzve është ta dinë çështjen (arsyen), për të cilën All-llahu i ka krijuar, për të cilën ua ka marrë besën, për të cilën u ka dërguar profetë dhe u ka zbritur Libra. Ta dinë këtë çështje, për të cilën janë krijuar edhe dynjaja dhe ahireti, Xheneti dhe Zjarri. Çështjen për të cilën do të realizohet e Vërteta e pashmangshme (Kiameti); për të cilën do të ngritën Peshoret dhe do të shpërndahen Fletat (e veprave). Çështjen, prej së cilës varen mjerimi dhe lumturia dhe prej fuqisë së të cilës varet ndarja e dritave (për kalimin e Siratit). “Ai, të cilit All-llahu nuk i jep dritë, nuk do të gjejë më dritë (për t’u udhëzuar)”.

Cila është pra kjo çështje madhështore dhe kjo arsye e lartë për të cilën All-llahu i ka krijuar ata?

All-llahu i Lartësuar ka thënë:

{وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ – مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ}
“Ne nuk i kemi krijuar qiejt, Tokën dhe çfarë gjendet midis tyre, për lojë! Ne i kemi krijuar ato me qëllim të plotë, por shumica e tyre nuk e dinë.” [ed-Duhan, 38-39]

{وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا}
“Ne nuk e kemi krijuar kot qiellin, Tokën dhe çfarë ndodhet midis tyre. Kjo është hamendja e jobesimtarëve” [Sad, 27]

{وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ}
“All-llahu i krijoi qiejt dhe Tokën me qëllim (drejtësi dhe urtësi) të plotë, në mënyrë që çdo njeri të jetë i shpërblyer për atë që ka punuar. E, askujt nuk do t’i bëhet padrejtësi.” [el-Xhathije, 22]

[Domethënë që krijimi i All-llahut ka një qëllim të lartë dhe nuk është i kotë. Dhe ky qëllim është sqaruar te Ajetet në vijim:]

All-llahu ka thënë:

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ} الآيات}
“Xhindet dhe njerëzit i kam krijuar vetëm që të Më adhurojnë. Unë nuk kërkoj prej tyre risk, as nuk dëshiroj që të Më ushqejnë. Vërtet, All-llahu është Furnizuesi i vetëm, i Fuqishmi, i Plotpushtetshmi.” [edh-Dharijat, 56-58]

[Ky është pra qëllimi pse na ka krijuar Krijuesi Madhështor: ta adhurojmë vetëm All-llahun, t’i nënshtrohemi vetëm Atij me dashuri dhe përulësi, me të gjitha llojet e adhurimeve që i do nga ne. Kjo është arsyeja e krijimit tonë. Kjo është edhe arsyeja e dërgimit të të dërguarve dhe zbritjes së Librave, gjë për të cilën dëshmon i gjithë Kurani. All-llahu ka thënë:

{وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنْ اُعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ}
“Çdo populli Ne i çuam një të dërguar (që u thoshte): “Adhuroni All-llahun dhe shmangni tagutin (të adhuruarit e tjerë)!”

All-llahu, në disa ajete dhe në disa sure në Librin e Tij të Shenjtë, ka treguar se të gjithë profetët, Nuhu, Ibrahimi, Musai e kështu me radhë, i janë drejtuar popujve të tyre me të njëjtën porosi:

{يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ}
“O populli im! Adhuroni All-llahun, ju nuk keni të adhuruar tjetër përveç Tij!”

Për këtë dëshmon edhe Suneti (rruga, veprimtaria) e Profetit Muhamed (ﷺ). Kur ai e ka dërguar Muadhin në Jemen, i ka thënë:

فليكن أول ما تدعوهم إليه أن يوحدوا الله…
“Le të jetë gjëja e parë për të cilën do t’i thërrasësh: ta adhurojnë vetëm All-llahun…”

Ky është pra qëllimi i krijimit tonë, për të cilin dëshmojnë Librat dhe biografitë e profetëve dhe për të cilin dëshmon edhe natyrshmëria e njeriut në të cilën i ka krijuar All-llahu;

{فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ}
“Drejtoje fytyrën (me përkushtim) në fenë e pastër monoteiste, natyrën fillestare, në të cilën All-llahu i ka krijuar njerëzit. S’ka ndryshim të krijimit të All-llahut. Kjo është feja e drejtë, por shumica e njerëzve nuk e dinë.” [er-Rum, 30]

___________________________

Fragment nga libri: “Flamujt e valëvitur të Sunetit…” e Hafidh Hakemi – me disa komente.
Përktheu dhe përgatiti Blerand Grubi

Para se të flas për këtë pyetje dua të theksoj një rregull të përgjithshme lidhur me atë që e krijon All-llahu i Lartësuar dhe atë që e bën ligj. Kjo rregull është e nxjerrë nga Fjalët e All-llahut të Lartësuar:

{وهو العليم الحكيم}
“Ai është el-Alîm (i Gjithëdijshmi) el-Hakîm (i Urti, që gjykon dhe vepron me urtësi absolute) [et-Tahrîm, 2]

Dhe nga shumë ajete të tjera, të cilat dëshmojnë për Vetinë e Urtësisë (el Hikme) tek All-llahu i Madhëruar, lidhur me atë që e krijon dhe me atë që e bën ligj, qoftë me ligjet universale, qoftë me ato legjislative.

Çdo gjë që All-llahu e krijon, pa përjashtim, patjetër ka urtësi dhe qëllim. Edhe ajo që ekziston dhe ajo që nuk ekziston, është me urtësinë e All-llahut.

Gjithashtu, çdo gjë që All-llahu e bën ligj, e bën me urtësi, pavarësisht ai ligj a është obligim, ndalim apo lejim.

Mirëpo, këto urtësi të cilat i përmbajnë ligjet e Tij universale dhe ato legjislative, mund të jenë të njohura për ne dhe mund të jenë të panjohura. Mund të jenë të njohura për disa njerëz dhe për disa të tjerë jo, varësisht se sa dituri dhe kuptim i jep All-llahu i Lartësuar secilit prej tyre.

Nëse kjo bëhet e qartë, atëherë themi:

Vërtet All-llahu i ka krijuar xhindet dhe njerëzit për një urtësi madhështore dhe për një synim të lavdishëm, që është: ibadeti (nënshtrimi me përulje dhe dashuri) ndaj Tij. Siç ka thënë i Lartësuari:

{وما خلقت الجن والإنس إلا ليعبدون}
“Xhindet dhe njerëzit i kam krijuar vetëm që të Më adhurojnë Mua” [edh-Dhârijât, 56]

{أفحسبتم أنما خلقناكم عبثاً وأنكم إلينا لا ترجعون}
“Mos vallë, keni menduar që Ne ju kemi krijuar kot dhe që nuk do të ktheheshit te Ne (për t’ju gjykuar)?!” [el-Mu’minûn, 115]

Dhe ka thënë:

{أيحسب الإنسان أن يترك سدى}
“Vallë, a mendon njeriu se do të lihet kot (pa përgjegjshmëri)?” [el-Kijâme, 36]

E kështu me radhë, në shumë ajete, të cilat dëshmojnë se All-llahu i Lartësuar i ka krijuar xhindet dhe njerëzit për një urtësi të lartë dhe ajo është: ta adhurojnë Atë.

Adhurimi (ibadeti) është: “përulja ndaj All-llahut me dashuri dhe madhërim, duke i zbatuar urdhrat e Tij dhe duke iu larguar ndalimeve të Tij, në përputhje me ligjet e zbritura.”

All-llahu i Lartësuar ka thënë:

{وما أمروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء}
“Dhe nuk qenë urdhëruar (për tjetër qëllim) përveç se ta adhuronin All-llahun me përkushtim të sinqertë, hunefâ (larg idhujtarisë dhe besëtytnive) [el-Bejjine, 5]

Kjo është urtësia në krijimin e xhindeve dhe njerëzve. Kështu, duke u bazuar në këtë, çdo njeri që ngre krye kundër Zotit të vet, që tregohet mendjemadh dhe nuk i nënshtrohet me adhurim, ai e ka shkelur këtë urtësi, për të cilën All-llahu i ka krijuar robërit. Veprimi i tij sikur thotë që All-llahu i ka krijuar krijesat kot dhe pa përgjegjshmëri! Edhe nëse nuk e thotë drejtpërdrejt, kjo është ajo që nënkuptojnë rebelizmi dhe kryelartësia e tij, që nuk e lënë t’i bindet Zotit të vet.

Autor: Ibën Uthejmin
Përkthyes: Blerand Grubi
Burimi: “Fikhul-ibâdât” f. 12.

Kjo fjalë ka vlera madhështore dhe pozitë të lartë tek All-llahu. Personin, që e thotë këtë fjalë me sinqeritet, All-llahu do ta shpie në Xhenet, kurse personit që e thotë atë pa sinqeritet (me hipokrizi), kjo fjalë ia kursen jetën dhe ia ruan pasurinë në dynja, ndërsa llogarinë e ka tek All-llahu i Madhëruar.

Lâ ilâhe il-lAll-llâh është e shkurtër për nga fjalët, e pakët për nga shkronjat, e lehtë për gjuhën, por e rëndë në peshore.

I Dërguari i All-llahut () ka thënë:

((قال موسى عليه السلام: يا رب! علمني شيئاً أذكرك به، أو أدعوك به. فقال: يا موسى! قل لا إله إلا الله. فقال رب: كل عبادك يقول هذا، قال: يا موسى! لو أن السماوات السبع وعامرهن غيري والأرضين السبع وضعن في كفة، ولا إله إلا الله في كفة لمالت بهن لا إله إلا الله))

“Musai ka thënë: “O Zoti im! Ma mëso një fjalë (të veçantë), me të cilën do të të përmend (lavdëroj) dhe do të të lutem!”

All-llahu ka thënë: “O Musa, thuaj: Lâ ilâhe il-lAll-llâh!”

Musai ka thënë: “Të gjithë robërit e thonë atë!”

All-llahu ka thënë: “O Musa! Sikur të shtatë qiejt me të gjithë ata që jetojnë në to – përveç Meje – dhe të shtatë tokat të vendoseshin në një krah (të peshores), ndërsa Lâ ilâhe il-lAll-llâh në krahun tjetër, Lâ ilâhe il-lAll-llâh do të rëndojë më shumë se ato.”[1]

Ky hadith tregon se Lâ ilâhe il-lAll-llâh është dhikri më i vlershëm.

Në një hadith tjetër thuhet:

((خَيْرُ الدُّعَاءِ دُعَاءُ يَوْمِ عَرَفَةَ، وَخَيْرُ مَا قُلْتُ أَنَا وَالنَّبِيُّونَ مِنْ قَبْلِي: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ المُلْكُ وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ))

“Duaja më e mirë është duaja në Ditën e Arafatit, kurse fjala më e mirë që e kam thënë unë dhe profetët para meje është:

Lâ ilâhe il-lAll-llâhu wahdeHu lâ sherîke leH, leHul-mulku we leHul-hamdu, we Huwe ‘alâ kul-li shej’in kadîr

(Nuk ka të adhuruar tjetër të drejtë përveç All-llahut, i Cili është Një dhe i paortak. Atij i takon i gjithë pushteti, Atij i takon e gjithë lavdia dhe Ai është i Plotfuqishëm për çdo gjë.)” [2]

Tjetër dëshmi që tregon për rëndësinë e fjalës Lâ ilâhe il-lAll-llâh në peshore është hadithi:

((يصاح برجل من أمتي على رءوس الخلائق يوم القيامة، فينشر له تسع وتسعون سجلا كل سجل مد البصر، ثم يقال له: أتنكر من هذا شيئا؟ فيقول: لا يا رب، فيقول: ألك عذر، أو حسنة؟ فيهاب الرجل، فيقول: لا يا رب، فيقول: بلى إن لك عندنا حسنات، وإنه لا ظلم عليك، فيخرج له بطاقة فيها أشهد أن لا إله إلا الله وأن محمدا عبده ورسوله، فيقول: يا رب ما هذه البطاقة مع هذه السجلات؟ فيقول: إنك لا تظلم، قال: فيوضع السجلات في كفة، والبطاقة في كفة فطاشت السجلات، وثقلت البطاقة))

“Do të thirret me zë, një njeri prej Umetit tim, përpara të gjithëve Ditën e Ringjalljes dhe do t’ia hapin nëntëdhjetë e nëntë sixhile (regjistra të mëdhenj të veprave), çdo sixhil do të jetë (i madh) sa mund të kap shikimi. Pastaj do t’i thuhet: “A i mohon këto gjëra?”

Ai do të thotë: “Jo, o Zoti im.”

Atij i thuhet: “A ke ndonjë justifikim, ose ndonjë të vepër të mirë?”

Nga frikë-madhërimi do të thotë: “Jo, o Zoti im!”

All-llahu do t’i thotë: “Nuk është ashtu. Tek Ne ti ke vepra të mira dhe ndaj teje nuk do të bëhet asnjë padrejtësi!”

Atëherë do t’i nxjerrët përpara një kartë, në të cilën është (e shkruar): “Dëshmoj se nuk ka të adhuruar të drejtë veç All-llahut dhe se Muhamedi është robi dhe i dërguari i Tij”.

Ai thotë: “O Zoti im! Çfarë është kjo kartë në krahasim me këto regjistrat e mëdhenj?”

All-llahu thotë: “Ty nuk do të të bëhet padrejtësi!”

Atëherë, regjistrat e mëdhenj vendosen në njërin krah, ndërsa në krahun tjetër vendoset karta. Regjistrat ngrihen lartë, ndërsa karta rëndon (në peshore).” [3]

Kjo fjalë e madhërishme, Lâ ilâhe il-lAll-llâh, ka shumë veçori dhe vlera. Një numër të madh të tyre i ka përmendur dijetari i shquar Ibën Raxheb në një shkrim të titulluar: “Kelimetul-Ihlâs” dhe për çdo vlerë në veçanti ka sjellë argumente përkatëse.

Prej atyre vlerave janë:

– se Lâ ilâhe il-lAll-llâh është çmimi i Xhenetit;

– se ai që fjalën e fundit të jetës e thotë atë, hyn në Xhenet;

– ajo është shpëtimi nga Zjarri;

– ajo e tërheq faljen;

– ajo është më e mira ndër veprat e mira;

– ajo i fshin gjynahet dhe gabimet;

– ajo e ripërtërinë imanin nëse shuhet në zemër;

– ajo rëndon më shumë se regjistrat me gjynahe;

– ajo shqyen çdo pengesë, deri sa të arrijë tek All-llahu;

– ajo është fjala që All-llahu ia vërteton atij që e thotë;

– ajo është fjala më e vlershme që e kanë thënë profetët;

– ajo është dhikri më i mirë, është vepra më e mirë dhe që shumëfishohet më së shumti;

– vlera e (shqiptimit të) saj është sa vlera e lirimit të robërve;

– ajo është strehë e njeriut nga shejtani;

– ajo është siguria nga trishtimi (i vetmisë) në varr dhe nga tmerret e hashrit (tubimi për dhënien e llogarisë);

– ajo është motoja e besimtarëve kur të ngrihen nga varret e tyre…

Prej vlerave të fjalës Lâ ilâhe il-lAll-llâh është se ajo, atij që e thotë, ia hapë të tetë portat e Xhenetit dhe ai futet nga cila të dojë.

Prej vlerave të fjalës Lâ ilâhe il-lAll-llâh është se njerëzit e saj (ata që e kanë thënë, e kanë besuar dhe zbatuar), edhe nëse hyjnë në Zjarr për shkak të disa gjynaheve që e cungojnë hakun e kësaj fjale, ata prapëseprapë kanë për të dalë nga Zjarri (sepse ata që dënohen përjetësisht janë mohuesit dhe idhujtarët).

Këto vlera të fjalës Lâ ilâhe il-lAll-llâh janë veç titujt e vlerave që i ka përmendur Ibën Raxhebi në shkrimin e tij dhe që ka sjellë për secilën prej tyre argumente përkatëse.

Autor: Sâlih elFeuzân
Përkthimi: Blerand Grubi
Burimi: “Lâ ilâhe il-lAll-llâh – pozita, vlera, shtyllat, kushtet dhe kuptimi i saj”, f. 15-16.

____________________________________


Fusnotat
[1] Përcjellë nga Ahmedi 2/170, transmeton Ebu Seîd el-Hudri (radijAll-llahu anhu).

[2] Përcjellë nga Tirmidhiu 3585, transmeton Abdullâh ibën Umer (radijAll-llahu anhumâ).
[3] Përcjellë nga Tirmidhiu 2639, Ibën Mâxheh 4300, transmeton Abdullâh ibën Amr (radijAll-llahu anhu).

“Lâ ilâhe il-lAll-llâh” ka dy shtylla. Shtylla e parë është mohimi dhe shtylla e dytë është pohimi.

Me mohimin është për qëllim: mohimi i adhurueshmërisë (të drejtës dhe meritës për t’u adhuruar) së kujtdo qoftë përveç All-llahut.

Kurse me pohimin është për qëllim: pohimi i kësaj të drejte veç për All-llahun. Sepse Ai është i Adhuruari i Vërtetë, kurse çdo i adhuruar tjetër që e adhurojnë idhujtarët, është i kotë!

﴾ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِير ﴿
“Kjo është kështu, sepse All-llahu është El-Hakk (i Vërteti), kurse gjithçka që adhurohet përveç Tij, është e pavërtetë.”[1]

Ibën Kajimi (All-llahu e mëshiroftë) ka thënë:

“Shprehja: “Nuk ka të adhuruar të drejtë veç All-llahut” është më e fuqishme për të pohuar adhurueshmërinë e All-llahun, se sa shprehja: ‘All-llahu është i adhuruar”.[2]

Sepse shprehja: ‘All-llâhu ilâh’ (All-llahu është i adhuruar) nuk ia mohon adhurueshmërinë dikujt tjetër, për dallim nga shprehja: “Lâ ilâhe (s’ka asnjë të adhuruar) il-lAll-llâh (përveç All-llahut)”, e cila e kufizon adhurueshmërinë për Atë dhe e mohon ta ketë dikush tjetër.

Një tjetër gabim trashanik është kur fjalën “ilâh” e shpjegojnë se është: “veç ai që ka fuqi për të shpikur”!

Sulejmân ibën Abdil-lâh, në shpjegimin e ‘Librit të Teuhidit’ ka thënë:

“Nëse dikush thotë: e kuptuam se çfarë do të thotë “ilâh”, mirëpo si është puna me atë që thotë se “ilâh” do të thotë: “i Fuqishëm që të krijojë”, ose fjalë të ngjashme?[3]

Themi: Përgjigjja vjen në dy aspekte:

Aspekti i parë: ky mendim është i shpikur (bidat); asnjë dijetar nuk njihet që e ka shpjeguar ashtu dhe asnjë imam i gjuhës arabe. Shpjegimi i dijetarëve dhe i imamëve të gjuhës është ashtu siç e përmendëm.

Aspekti i dytë: nëse në mënyrë hipotetike e pranojmë shpjegimin e tyre se “ilâh” është ai që ka fuqi të krijojë, atëherë themi: me këtë nuk është për qëllim kuptimi primar i fjalës “ilâh”, por është për qëllim se çfarë është e domosdoshme për të qenë “ilâh” i vërtetë; dhe e domosdoshme është: të jetë i Fuqishëm për të krijuar, se nëse nuk është i tillë, nuk është “ilâh” i vërtetë, edhe nëse quhet “ilâh”.

Pra, nuk është qëllimi se vetëm me shpjegimin e fjalës “ilâh” si “i Fuqishëm për të krijuar” hyhet në Islam dhe realizohet qëllimi që e ka Çelësi i Botës së Lumturisë[4]! Këtë nuk e thotë askush, sepse do të nënkuptonte se edhe idhujtarët e arabëve kanë qenë muslimanë! Nëse supozojmë se dikush prej të mëvonshmëve e ka pasur për qëllim këtë, ai ka gabuar dhe refuzohet me argumentet e dëgjimit (tekstet sheriatike) dhe gjithashtu me argumente logjike.

Autor: Sâlih elFeuzân
Përkthimi: Blerand Grubi
Burimi: “Lâ ilâhe il-lAll-llâh – pozita, vlera, shtyllat, kushtet dhe kuptimi i saj”, f. 17-18.

Fusnota:

[1] El-Haxhxh, 62.

[2] Bedâi’ul-Fewâid 3/58.

[3] Fjalë të ngjashme sikur ai që thotë se “ilâh” do të thotë: “zot”, ose “gjykues”… (përkthyesi).

[4] Çelësi i Botës së Lumturisë (d.m.th. Çelësi i Xhenetit) është fjala “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” (përkthyesi).

Koment:

Ky dijetar i shquar e quan gabim të rëndë të thuash se “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” do të thotë: “S’ka krijues tjetër veç All-llahut”, për shkak të hutimit të madh që del nga ky deformim. Sepse idhujtarët e Mekës, të cilët Profeti (ﷺ) i luftoi dhe e pati të lejuar gjakun e tyre në luftë, nuk e mohonin këtë aspekt të Njëshmërisë së Zotit. Këtë na e ka treguar All-llahu, i Cili e di se çfarë besonin me zemër dhe çfarë shqiptonin me gojë. Lexoni me vëmendje:

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ﴿

Nëse i pyet ata se kush i ka krijuar, pa dyshim që ata do të thonë: “All-llahu!” Atëherë, përse largohen prej (adhurimit të) Tij?!” [Ez-Zuhruf: 87]

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ فَأَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ﴿

“Nëse ti (Muhamed) i pyet ata (idhujtarët e Mekës) se kush i ka krijuar qiejt dhe Tokën dhe kush i ka nënshtruar (të rrotullohen) Diellin e Hënën, – pa dyshim që ata do të të thonë “All-llahu!” Atëherë, si po largohen (nga rruga e drejtë)?” [El-Ankebut: 61]

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّـهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ﴿

“Nëse ti i pyet ata se kush e zbret ujin nga qielli dhe nëpërmjet tij e gjallëron tokën pas vdekjes së saj, – pa dyshim që ata do të të thonë “All-llahu!” Thuaj: “I lëvduar është All-llahu!” Por, shumica e tyre nuk mendojnë.” [El-Ankebut: 63]

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّـهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْلَمُونَ﴿

Nëse ti (o Muhamed) i pyet ata (idhujtarë): “Kush i ka krijuar qiejt dhe Tokën?”, me siguri që do të të thonë: “All-llahu!”. Atëherë ti thuaju: “I lavdëruar është All-llahu!” Por, shumica e tyre nuk dinë.” [Lukmân: 25]

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّـهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّـهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّـهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ﴿

“Nëse ti (o Muhamed) i pyet ata (idhujtarët e Mekës) se kush i ka krijuar qiejt dhe Tokën, sigurisht që do të të thonë: “All-llahu”. Thuaju: “Si mendoni, nëse All-llahu dëshiron të më shkaktojë ndonjë dëm, a mund ta largojnë atë idhujt që ju i adhuroni krahas Tij?! Po nëse Ai dëshiron të më mëshirojë, a mund ta pengojnë ata mëshirën e Tij?!” Thuaju: “Mua më mjafton All-llahu. Tek Ai le të mbështeten ata që kërkojnë mbështetje” [Ez-Zumer: 38]

﴾وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ﴿

“Nëse ti i pyet ata: “Kush i ka krijuar qiejt dhe Tokën?” Ata, me siguri do të thonë: “Ato i ka krijuar i Plotfuqishmi dhe i Gjithëdijshmi;” [Ez-Zuhruf: 9]

Këto ajete dëshmojnë se idhujtarët kanë besuar se All-llahu është Krijuesi i Vetëm dhe Zoti i Vetëm. Atëherë, ku ishte defekti te ata që nuk arritën të llogariten monoteistë dhe muslimanë? Ishte adhurimi dhe kryerja e ibadeteve për të tjerë, si duaja, kurbani etj.

﴾وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى﴿

“Kurse ata që marrin mbrojtës të tjerë, përveç Tij, thonë: “Ne i adhurojmë ata vetëm që të na afrojnë tek All-llahu” [ez-Zumer: 3]

Domethënë: …jo se janë zota dhe krijues bashkë me All-llahun. Ishte pikërisht kjo arsyeja pse e mohuan me mendjemadhësi fjalën “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” duke thënë:

أَجَعَلَ الآلِهَةَ إِلَهاً وَاحِداً إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ﴿

“A i bëri të gjithë ilâhët (të adhuruarit) të jenë një ilâh i Vetëm? Vërtet që kjo është një gjë e çuditshme!” [Sâd: 5]

﴾إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ (35) وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ (36﴿

“… kur u thuhej atyre: “Lâ ilâhe il-lAll-llâh!” – ata e refuzonin me mendjemadhësi dhe thoshin: “Vallë, a t’i braktisim hyjnitë tona për shkak të një poeti të marrë?” [es-Sâffât: 35-36]

Ky krim i rëndë ndaj thelbit të Islamit, mjerisht, gjendet edhe te ne. Këtë e kupton nëse pyet shumicën e shqiptarëve se çfarë do të thotë “Lâ ilâhe il-lAll-llâh”? Përgjigjja te shumica e tyre do të jetë: “Nuk ka zot tjetër veç All-llahut”, dhe kjo është pothuajse e njëjtë me ata që kanë thënë: “Nuk ka krijues tjetër veç All-llahut”. Zot tjetër dhe krijues tjetër veç All-llahut nuk ka, mirëpo nuk është ky qëllimi dhe as kuptimi i fjalës “Lâ ilâhe il-lAll-llâh”. Prandaj, siç thonë dijetarët, pasi shumica e muslimanëve dështuan në kuptimin e kësaj Fjale, ata rrjedhimisht, dështuan edhe në zbatimin e saj; ata i përshkruajnë All-llahut ortakë dhe nuk e ndiejnë fare.

Blerand Grubi

U përmendën disa prej vlerave të Fjalës së Teuhidit “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” dhe u përmendën shtyllat e saj. Dhe ajo që është obligim ta dijë çdo musliman është se fjala: “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” nuk pranohet thjesht vetëm duke e shqiptuar me gjuhë, por duhet patjetër t’i jepet haku, të përmbushen detyrimet ndaj saj dhe të plotësohen kushtet e saj, që gjenden në Kuran dhe Sunet.

Është pyetur Uehb ibën Munebbih: “A nuk është “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” çelësi i Xhenetit?” Ai është përgjigjur: “Po është, mirëpo çdo çelës ka dhëmbët e vet. Nëse ti shkon (Ditën e Gjykimit) me çelës që ka dhëmbë, Xheneti të hapet. Nëse jo, nuk hapet!” – duke aluduar me dhëmbët te kushtet e “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” [1].

Dijetari eminent Abdul-Aziz ibën Bâz (v. 1999, All-llahu e mëshiroftë!) ka thënë:

“Disa dijetarë (në bazë të hulumtimeve të tyre në tekstet e Kuranit dhe Sunetit) kanë treguar se kushtet e Fjalës “Lâ ilâhe il-lAll-llâh”, janë tetë:

1. Dituria mbi kuptimin e saj, e cila e largon paditurinë. Domethënë se është kusht ta dijë kuptimi i saj, e cila është siç e thamë: “Nuk ka të adhuruar të drejtë përveç All-llahut”. Kjo do të thotë se të gjithë të adhuruarit, që njerëzit i adhurojnë krahas All-llahut, janë të kotë.

2.Bindja e fortë, që e hedh poshtë çdo dyshim. Kjo kërkon që robi patjetër ta thotë këtë Fjalë me bindje se All-llahu është i Adhuruari i Vërtetë.

3.Ihlasi. Robi duhet që, të gjitha ibadetet dhe adhurimet, t’ia përkushtojë pastër veç Zotit të tij – e ai është All-llahu (‘azze ue xhel-le). Nëse këto adhurime ia drejton dikujt tjetër krahas All-llahut, si për shembull ndonjë profeti, ose evliai, ose meleki (engjëlli), ose idhulli, ose xhindi, ose ndonjë gjëje tjetër, atëherë ai ka rënë në shirk (i ka veshur All-llahut ortakë), d.m.th. e ka prishur këtë kusht – kushtin e ihlasit.

4. Sinqeriteti – d.m.th që robi duhet ta thotë Fjalën “Lâ ilâhe il-lAllâh” duke qenë i sinqertë; duke qenë zemra e tij në përputhje me gjuhën e tij dhe gjuha e tij në përputhje me zemrën e tij. Nëse e thotë veç me gjuhë ndërsa zemra nuk e beson kuptimin e saj, atëherë ajo nuk i bën dobi dhe mbetet jobesimtar, si gjithë hipokritët e tjerë.

5. Dashuria – d.m.th. ta dojë All-llahun (‘azze ue xhel-le). Nëse e thotë këtë Fjalë, por nuk e do All-llahun, ai është jobesimtar dhe nuk futet në Islam, si të gjithë munafikët e tjerë. Prej argumenteve që dëshmojnë për këtë është Thënia e All-llahut të Lartësuar:

قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمْ اللَّهُ

“Thuaju (o Muhamed): “Nëse ju e doni All-llahun, atëherë më ndiqni mua, që All-llahu t’ju dojë…” [2]

Dhe Thënia e Tij (‘azze ue xhel-le):

وَمِنْ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَندَاداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبّاً لِلَّهِ

“E megjithatë, disa njerëz zgjedhin (idhuj, evlia, të adhuruar) në vend të All-llahut, (duke i konsideruar) si të barabartë me Atë dhe duke i dashur siç duhet All-llahu. Por ata që besojnë, e duan shumë më tepër All-llahun (se sa ç’i duan idhujtarët të adhuruarit e tyre).” [3]

Ajetet që kanë këtë kuptim janë të shumta.

6. Nënshtrimi ndaj asaj që ngërthen Fjala “Lâ ilâhe il-lAllâh”. Nënshtrimi d.m.th. që robi ta adhurojë vetëm Atë dhe t’i nënshtrohet Ligjit të Tij, duke e besuar dhe duke u bindur se ai është i vërteti. Nëse ai e thotë Fjalën “Lâ ilâhe il-lAllâh”, dhe në ndërkohë nuk e adhuron veç All-llahun dhe nuk i nënshtrohet Sheriatit të Tij, porse tregohet mendjemadh, atëherë nuk është musliman. Ai është si puna e Iblisit (djallit) dhe të ngjashmëve.

7. Pranimi i asaj që nënkupton Fjala “Lâ ilâhe il-lAllâh” – d.m.th. ai duhet ta pranojë se adhurimi i takon pastër dhe vetëm All-llahut dhe se duhet të largohet nga adhurimi i të tjerëve. Ai e ka për detyrë të kapet pas kësaj, të ndjehet i kënaqur dhe të mjaftohet me të.

8. Mohimi i çdo gjëje që adhurohet në vend të Atij. Kjo do të thotë se ai duhet të shfaqë distancimin dhe pastërtinë e tij nga adhurimi i dikujt tjetër krahas All-llahut dhe të besojë se ai është adhurim i kotë, siç thotë i Larti:

فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدْ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لا انفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ 

“Ai që mohon tagutin (idhujt dhe gjithë çka adhurohet krahas All-llahut) dhe beson në All-llahun, ka siguruar ‘lidhjen më të fortë’, e cila nuk këputet kurrë. All-llahu dëgjon dhe di gjithçka.” [4]

Në një hadith të saktë, Profeti  ka thënë:

«من قال لا إله إلا الله وكفر بما يعبد من دون الله حرم ماله ودمه وحسابه على الله»

“Atij, që thotë “Lâ ilâhe il-lAll-llâh” dhe mohon çdo të adhuruar krahas All-llahut, i është siguruar pasuria dhe gjaku, ndërsa llogarinë e tij e ka All-llahu.” [5]

Pra, të gjithë muslimanët e kanë për detyrë që ta zbatojnë dhe realizojnë këtë Fjalë si duhet, duke i respektuar këto kushte. Dhe, kurdo që një musliman i plotëson këto kushte dhe qëndron i patundur, ai llogaritet musliman dhe gjaku e pasuria e tij janë të pacenueshme, pavarësisht a i di detajet e këtyre kushteve apo jo. Qëllimi është që besimtari ta dijë të vërtetën dhe ta zbatojë atë, edhe nëse nuk e di numërimin e kushteve që kërkohen.”

Autor: Abdul-Aziz Ibën Bâz
Burimi: Hirâsetu et-Teuhid, f. 109.

Përkthimi dhe përshtatja: Blerand Grubi


Fusnotat:

[1] E ka përmendur Ibën Raxheb te libri: “Kelimetul-Ihlas”, f. 14.
[2] Âli Imrân’, 31.
[3] El-Bekara, 165.
[4] El-Bekara, 256.
[5] Transmetuar nga Muslimi, 59.